Πολλά άρθρα έχουν γραφτεί γι’ αυτήν την σημαντική ορμόνη που όλοι όσοι γυμνάζονται σκληρά επιθυμούν να την αυξήσουν. Η τεστοστερόνη ανήκει στην ομάδα των ανδρογόνων(DHEA). Tα ανδρογόνα είναι στερινοειδείς ορμόνες, οι οποίες προκαλούν και διατηρούν τα ανδρικά δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου (αρρενοποίηση) και είναι υπεύθυνα για την ανδρική σεξουαλική συμπεριφορά. Επίσης, προάγουν τον μεταβολισμό των πρωτεϊνών (αναβολική δράση), επιταχύνουν την σωματική ανάπτυξη, οστεοποίηση και σύγκλειση των επιφύσεων, διεγείρουν την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων και έχουν ήπια δράση κατακράτησης νατρίου, χλωριούχων και ύδατος.

H πιο ισχυρή ανδρογόνος ορμόνη είναι η τεστοστερόνη. Για να δράσει όμως στους ειδικούς για τα ανδρογόνα ιστούς-στόχους (δέρμα, προστάτης, σπερματοδόχες κύστεις, επιδιδυμίδα) είναι αναγκαία η μετατροπή της που γίνεται με τη βοήθεια του ενζύμου 5α-αναγωγάση σε δεϋδροτεστοστερόνη. H μετατροπή αυτή δεν είναι αναγκαία για τη δράση της (ανδρογόνο και αναβολική) στους σκελετικούς μύες, μυελό των οστών και σε μερικούς άλλους ιστούς.¹ Η ποσότητα τεστοστερόνης που παράγεται και εκκρίνεται, ελέγχεται με ορμόνες από τον εγκέφαλο. Ο υποθάλαμος παράγει την ορμόνη – εντολή έκκρισης γοναδοτρόπων (GnRH). Αυτή αναγκάζει την υπόφυση να απελευθερώσει την ωχρινοτρόπο (luteinising hormone, LH) και την ωοθυλακιοτρόπο (folliclestimulating hormone, FSH). Και οι δύο μέσω του αίματος φθάνουν στους όρχεις ή τις ωοθήκες. Η LH υποκινεί τις ωοθήκες για έκκριση τεστοστερόνης. Παράγεται κατ’ αυτόν τον τρόπο περίπου το 25% της τεστοστερόνης. Το υπόλοιπο παράγεται στα επινεφρίδια (25%) και σε άλλους ιστούς (50%) από τη μετατροπή ενός άλλου ανδρογόνου αποκαλούμενου ανδροστενεδιόνη. Η LH ενεργεί στα κύτταρα Leydig των όρχεων για να υποκινήσει την έκκριση τεστοστερόνης. Η FSH (μαζί με την τεστοστερόνη) υποκινεί τα κύτταρα Sertoli για να παράγουν σπέρμα. Τα επίπεδα τεστοστερόνης και LH στο αίμα παρακολουθούνται από τον υποθάλαμο. Πριν την εφηβεία, τα επίπεδα τεστοστερόνης στο σώμα είναι φυσικά χαμηλά. Η αυξανόμενη παραγωγή LH και FSH από την υπόφυση οδηγούν σε αύξηση των όρχεων και της έκκρισης τεστοστερόνης. Αυτή και η αυξητική ορμόνη είναι υπεύθυνες για την εκρηκτική ανάπτυξη στην εφηβεία με αλλαγές στην σωματική μάζα, την τριχοφυΐα και την σεξουαλική ωρίμανση.² Οι άνδρες έχουν 40-60 φορές μεγαλύτερο ποσοστό τεστοστερόνης απ’ ότι οι γυναίκες.⁴ Τα πιο υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης παρατηρούνται στην ηλικία των 18 ετών. Από τα 18 μέχρι τα 40 τα επίπεδά της μένουν περίπου σταθερά υψηλά και μετά την ηλικία των 40 συμβαίνει μια αργή, αλλά προοδευτική μείωση. Τα επίπεδα της τεστοστερόνης μεταβάλλονται ανάλογα με την ώρα της ημέρας. Το πρωί (μεταξύ 6.00-8.00) είναι περισσότερο αυξημένα, γι’ αυτό και παρατηρείται η αυτόματη στύση και η μεγαλύτερη σεξουαλική διέγερση του άνδρα. Η τεστοστερόνη εκκρίνεται στους άνδρες από τους όρχεις, αλλά και στις γυναίκες από τις ωοθήκες. Οι ποσότητες που εκκρίνονται από τους άνδρες είναι πολλαπλάσιες από αυτές των γυναικών. Τα φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης είναι για τους άνδρες: 270-1.100 ng/dl και για τις γυναίκες: 10-80 ng/dl.

H χορήγηση ανδρογόνων και ιδιαίτερα μεγάλων δόσεων σε φυσιολογικούς άνδρες προκαλεί αναστολή της έκκρισης των γοναδοτροπινών από την υπόφυση, με αποτέλεσμα την ελάττωση της σπερματογένεσης και την καταστολή γενικά της ορχικής λειτουργίας. Για τον λόγο αυτό, τα ανδρογόνα δεν έχουν θέση στη θεραπεία της ψυχογενούς ανικανότητας.

H χορήγηση ανδρογόνων σε θήλεα άτομα προκαλεί ανάπτυξη ανδρικών δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου (τρίχωση προσώπου και σώματος, βαθιά φωνή, αύξηση μεγέθους κλειτορίδας, μετωπιαία φαλάκρα και ανάπτυξη του μυϊκού συστήματος).¹

Θετικές επιδράσεις της τεστοστερόνης στον οργανισμό μας:⁹

• Βελτιώνει την ψυχική και φυσική ενέργεια
• Αυξάνει το μέγεθος και τη δύναμή των μυών
• Βοηθά στην πρόληψη του Αλτσχάιμερ και της άνοιας
• Αυξάνει τον μεταβολισμό και μειώνει το ποσοστό λίπους
• Αυξάνει τη λίμπιντο και τη στυτική λειτουργία
• Καταπολεμά την κατάθλιψη
• Μπορεί να τονώσει το καρδιοαναπνευστικό σύστημα
• Αυξάνει  την οστική πυκνότητα
• Αυξάνει την ανταγωνιστικότητα πριν από τον αγώνα (σημειώνονται αλλαγές στη μυϊκή μάζα και την αιμογλοβίνη), ενώ μετά από ενδεχόμενη νίκη η τεστοστερόνη αυξάνεται και αυτό είναι το λεγόμενο “winner-efect” φαινόμενο!
• Βελτιώνει την οπτική οξύτητα
• Αυξάνει το αίσθημα της αντοχής
• Αυξάνει την προθυμία σε επίπονη προσπάθεια
• Αυξάνει κυριαρχία και επιθυμία για ισχύ
• Αυξάνει την ανοχή στην ανάληψη ρίσκου

Παράγοντες που μειώνουν τα ποσοστά της τεστοστερόνης:⁴

• Άγχος
• Έλλειψη ύπνου
• Ύπαρξη σόγιας στα φαγητά
• Διατροφή χαμηλή σε μονοακόρεστα λιπαρά
• Κάπνισμα/Αλκοόλ
• Χρήση Ουσιών (Ναρκωτικά/Ηρεμιστικά/Στεροειδή)
• Λήψη φαρμάκων
• Τραυματισμός/Ασθένεια

 E>Σ

Πηγές

1. http://www.ifet.gr/drugs/ingredients/testosterone.htm
2. http://www.ypofysi.gr/diataraxes/ypokat-testo.htm
3. http://www.healthyliving.gr/2012/05/08/%CE%B1%CF%86%CF%81%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C-%CF%84%CE%BF-%CF%81%CF%8C%CE%B4%CE%B9-a%CF%85%CE%BE%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%83/
4. http://artofmanliness.com/2013/01/18/how-to-increase-testosterone-naturally/comment-page-2/ – comment-323385
5. http://www.webmd.com/search/search_results/default.aspx?sourceType=all&query=how%20to%20increase%20phusically%20testosterone’s%20levels&pagenumber=2
6. http://www.healthyliving.gr/2012/12/06/%CE%BA%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%B9%CE%B6%CF%8C%CE%BB%CE%B7-%CE%B7-%CE%BF%CF%81%CE%BC%CF%8C%CE%BD%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B5%CF%82-%CF%80%CF%89%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%B7/
7. http://nutrilabs.gr/kortizoli-i-ormoni-twn-ormonwn/
8. http://estia.hua.gr:8080/dspace/bitstream/123456789/547/1/mylwna.pdf
9. http://artofmanliness.com/2013/01/14/testosterone-benefits/